kultura sztuki piękne historia podróże

13 niezwykłych śródziemnomorskich cmentarzy

Redakcja

Zabytkowe śródziemnomorskie nekropolie w wyjątkowej galerii fotografii.

Włochy

 Piza: Camposanto

Cmentarz ten, uważany za jeden z najpiękniejszym na całym świecie, powstał w XIII wieku w pobliżu Katedry i Krzywej Wieży. Ziemia, w której chowano zasłużonych zmarłych, pochodzi rzekomo z Golgoty, skąd przywieziono ją podczas wypraw krzyżowych. Otoczony jest otwartymi na zielony, czworokątny plac gotyckimi krużgankami, które zdobione są licznymi freskami. Do najsłynniejszych należą Sąd Ostateczny Buffalmacca i Tryumf śmierci Francesca Trainiego.

Campo Santo w Pizie, fot.: Flickr / littlemisspurps
Campo Santo w Pizie, fot.: Flickr / littlemisspurps


Rzym: Cmentarz Artystów i Poetów, zwany również Cmentarzem Protestanckim

Powstał w XVIII wieku dla niekatolików i obcokrajowców zmarłych w Rzymie. Rzeźby i nagrobki utrzymane są w białej tonacji, kontrastującej ze wszechobecną zielenią trawników, pnączy i drzew, takich jak pinie, palmy czy agawy. Spoczywają tu między innymi angielscy poeci John Keats i Percy Shelley oraz August von Goethe, syn Johanna Wolfganga.

Cmentarz Protestancki w Rzymie, fot. domena publiczna
Cmentarz Protestancki w Rzymie, fot. domena publiczna

 

Mediolan: Cimitero Monumentale

Cimitero Monumetale jest nekropolią utworzoną zaraz po postaniu zjednoczonego Królestwa Włoch i należąca do największych w Italii. Przeznaczona była dla zamożnych mieszkańców miasta, a tamtejsze grobowce i pomniki wyszły spod dłuta słynnych rzeźbiarzy i architektów. Miejscem charakterystycznym jest ogromny dziedziniec z dwoma skrzydłami rozchodzącymi się na prawo i lewo od kaplicy, tzw. hall of fame, czyli miejsce spoczynku osób szczególnie zasłużonych dla Mediolanu.

 

Cimitero Monumentale w Mediolanie, fot. Flickr / kentwang
Cimitero Monumentale w Mediolanie, fot. Flickr / kentwang

Wenecja: Cimitero San Michele

Niezwykła nekropolia leżąca na wyspie, gdzie znaleźć można kilkumetrowe ściany z portretami zmarłych. Znajdują się w nich urny z prochami, a między nimi wazony z kwiatami. Obecnie cmentarz jest przepełniony i pochówki na nim odbywają się tylko raz na 10 lat.

Cimitero di San Michele w Wenecji, fot. Flickr / 105609641@N02
Cimitero di San Michele w Wenecji, fot. Flickr / 105609641@N02

 

Hiszpania

 

Barcelona: Cmentarz na wzgórzu Montjuic

Powstał w 1883 roku na stromym zboczu; znany jest z książek Zafona, a zaprojektował go Leandro Albared. Ścierają się tu rozmaite nurty artystyczne: modernizm, klasycyzm, neogotyk i secesja.

Cmentarz na wzgórzu Montjuic w Barcelonie, fot. Flickr / -ink
Cmentarz na wzgórzu Montjuic w Barcelonie, fot. Flickr / -ink

 

Asturia: Cmentarz Luarca

Uważany za jeden z najbardziej niezwykłych cmentarzy na świecie ze względu na wspaniałe widoki – wznosi się bowiem nad brzegiem morza. Znajduje się tam grobowiec laureata nagrody Nobla w dziedzinie medycyny, Severa Ochoa, który urodził się właśnie w Asturii.

 

Cmentarz Luarca w Asturii, fot. Flickr / cayetano
Cmentarz Luarca w Asturii, fot. Flickr / cayetano

Malaga: Cmentarz Angielski

W 1830 roku pewien brytyjski konsul zamienił ogród botaniczny w pierwszy w Hiszpanii cmentarz dla protestantów. Znajdziemy tam zabytkowe pomniki w stylu klasycystycznym, neogotyckim oraz celtyckim, a także bujną śródziemnomorską roślinność przypominającą o parkowej przeszłości nekropolii.

 

Cmentarz Angielski w Maladze, fot. Flickr / NatalieMaynor
Cmentarz Angielski w Maladze, fot. Flickr / NatalieMaynor

 

Chorwacja

Zagrzeb: Mirogoj

Ten założony w 1876 roku kompleks staowi największy wielowyznaniowy cmentarz w Chorwacji. W arkadach, które mierzą pół kilometra długości, znajduje się kolumbarium z prochami najsławniejszych Chorwatów. Mieszkańcy Zagrzebia lubią żartować, że wiele tutejszych grobów jest bardziej szykownych, niż niektóre domy w mieście.

Cmentarz Migoroj w Zagrzebiu, fot. Flickr / markomaras
Cmentarz Migoroj w Zagrzebiu, fot. Flickr / markomaras

 

Izrael

Jerozolima, Cmentarz na Górze Oliwnej

Na wzgórzu wznoszącym się nad ogrodem Getsemani znajduje się najsłynniejszy, najstarszy, największy i najważniejszy cmentarz żydowski na świecie. Podobno pierwszych pochówków dokonywano tu już za czasów biblijnych; dziś znajduje się tu ponad 180 tysięcy grobów. Ciała w nich skierowane są stopami w kierunku Wzgórza Świątynnego ze względu na wiarę, że to właśnie tutaj, w Dzień Sądu Ostatecznego, Mesjasz rrozpocznie wyprowadzenie zmarłych z grobów w kierunku Złotej Bramu. Ceny pochówku na Górze Oliwnej są ogromne – w granicach 1.5 mln dolarów od osoby.

 

Góra Oliwna w Jerozolimie, fot. Flickr / askii
Góra Oliwna w Jerozolimie, fot. Flickr / askii

 

Egipt

Kair: Miasto umarłych (Cmentarz Północny)

Na terenie cmentarza, począwszy od lat 30. XX wieku, kiedy to Egipt dotknął wielki ekonomiczny kryzys, mieszka kairska biedota. Szacuje się, że nekropolia daje schronienie ok. 3 milionom ludzi. Niektóre alejki cmentarne to regularne ulice, którymi kursują miejskie autobusy, w dzielnicy są zakłady rzemieślnicze, szkoły i meczety, natomiast płyty nagrobne wykorzystywane są jako stoły i blaty. Turyści natomiast są tu niemile widziani.

 

Cmentarz Północny w Kairze, fot. Flickr / cyanocorax
Cmentarz Północny w Kairze, fot. Flickr / cyanocorax


Grecja

Ateny: Keramejkos

Ten pogrążony w spokojnej atmosferze park należy do głównych atrakcji dzielnicy Monastiraki. Uroku dodają mu pięknie rzeźbione nagrobki, a także lilie wodne w kanale Iridanos, przepływającym ze wschodu na zachód. Jest to największa i najważniejsza nekropolia w stolicy Grecji. W starożytności tereny te zamieszkiwali rzemieślnicy wyrabiający artykuły ceramiczne – nazwa okolicy wywodzi się od greckiego słowa kéramos (glina). Mur postawiony w 479 r. p. n. e. dzieli Karameikos na dwie części: wewnętrzną i zewnętrzną. Od głównej Drogi odchodzi obecnie odkopana Aleja Grobów, której budowa zaczęła się w 394 r. p.n.e. Odnaleziono tu około dwudziestu grobów i liczne dzieła sztuki, które dziś można oglądać w miejscowym muzeum. Grobowce odtworzono, korzystając z oryginalnych kamieni, a częściowo ich dokładnych kopii.

 

Karameikos w Atenach, fot. Flickr / telemax
Keramejkos w Atenach, fot. Flickr / telemax

Malta

Valletta: Msida Bastion

Kolejny piękny cmentarz usytuowany w ogrodzie botanicznym, a jednocześnie jeden z czterech (i jedyny zachowany) maltańskich cmentarzy wybudowanych w obszarze XVII-wiecznych bastionów. W 1993 roku został poddany renowacji i otwarty na nowo. Spoczywa tam ojciec języka maltańskiego, Mikiel Anton Vassalli – żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku lingwista, pisarz i filozof.

 

Msida Bastion na Malcie, fot. Flickr / dalbera
Msida Bastion na Malcie, fot. Flickr / dalbera

Turcja

Hierapolis

Największy cmentarz Anatolii, w południowo-zachodniej Turcji, należy również do najlepiej zachowanych antycznych nekropolii. Chowano tutaj zmarłych, którzy odeszli po chorobie nieuleczonej w ramach kuracji w leczniczych źródłach Pamukkale. Liczne wstrząsy sejsmiczne charakterystyczne dla okolicy zmieniały na przestrzeni wieków miejsca wypływu wód termalnych – z tego powodu wokół wielu grobowców widoczne są dziś osady wapienne.

Hierapolis, fot. Flickr / Fisherbray
Hierapolis, fot. Flickr / Fisherbray