Rumianek. 5 ciekawostek
RedakcjaJeśli we Włoszech poprosisz w kawiarni o herbatę, kelner zwykle zapyta, czy coś ci dolega, i zaproponuje najlepsze w swoim mniemaniu rozwiązanie – napar z rumianku. Nie inaczej sytuacja ma się w Grecji, gdzie od wieków znane są łagodzące, przeciwzapalne, uspokajające i przeciwbólowe właściwości tej rośliny, cenionej także ze względu na delikatne działanie umożliwiające stosowanie jej u małych dzieci oraz osób starszych. Oto kilka fascynujących ciekawostek związanych z rumiankiem.
O Śródziemnomorzu, dla Ciebie.
- Nazwa
W większości języków europejskich nazwa zioła pochodzi od greckiego χαμαίμηλον (chamaimēlon), gdzie znaczy mniej więcej tyle, co “ziemne jabłko”, “jabłko z ziemi”, prawdopodobnie w odniesieniu do zapachu, który przypomina aromat popularnych owoców. Etymologia ta widoczna jest także w hiszpańskim określeniu rumianku (manzanilla) – manzana to po hiszpańsku “jabłko”.
Co ciekawe, naukową nazwą łacińską rumianku jest Matricaria chamomilla, gdzie pierwszy człon pochodzi od rzeczownika matrix (macica), prawdopodobnie w odniesieniu do łagodzącego wpływu rośliny na bóle menstruacyjne u kobiet.
2. Historia i symbolika
Nad Morzem Śródziemnym rumianek znano i stosowano od tysięcy lat. Egipcjanie uważali go za roślinę świętą, znajdującą się pod specjalną opieką boga Ra (podobnieństwo kwiatu rumianku do słońca nietrudno jest zauważyć). W starożytnej Grecji o rumianku pisał już Hipokrates, który zalecał go jako remedium na przeziębienia – podobnie zresztą do Egipcjan, którzy uważali go za doskonały lek na gorączkę. Grecy nierzadko określają dziś napar z rumianku mianem “greckiej herbaty” – zioło to rośnie w Grecji dosłownie wszędzie. W Rzymie wyjątkowo cenił go lekarz cesarza Nerona, Grek Pedanios Dioskurydes – chętnie przepisywał leki na bazie rumianku na dolegliwości żołądkowe i wątrobowe, a także w stanach napięcia nerwowego. W średniowieczu zbierano płatki kwiatów rumianku i rozsypywano na ucztach, aby zapewnić wnętrzom przyjemny zapach.
W XV i XVI wieku kwiaty rumianku nierzadko pojawiały się w malarstwie o tematyce religijnej, symbolizując zmaganie się ze złem oraz boskie zbawienie.
- Niemiecki czy rzymski?
Choć starożytni Rzymianie bardzo rumianek cenili, to jedna z najpopularniejszych dzisiejszych odmian rośliny, określana jako rumianek rzymski, nie ma wiele wspólnego z Półwyspem Apenińskim. Nazwę nadał mu XIX-wieczny angielski botanik, który zauważył dziko rosnące kwiaty w rzymskim Koloseum – jednak odmiana ta rośnie w całej Europie, a także w północnej Afryce i w niektórych częściach Azji. Drugą powszechnie znaną odmianą rośliny jest rumianek pospolity, zwany niemieckim. Właściwości lecznicze roślin są zbliżone.
- Stosowanie
Rumianek ma właściwości przeciwzapalne, rozkurcza mięśnie gładkie, przyspiesza gojenie się ran. Działa uspokajająco, łagodzi podrażnienia skóry, odświeża, redukuje obrzęki, oczyszcza, uśmierza ból i zmniejsza gorączkę. We Włoszech podaje się go przy dolegliwościach gastrycznych oraz nasennie. Dobroczynne działanie rumianku wykorzystuje się też w światowym przemyśle kosmetycznym, stosując go do produkcji kremów, balsamów, mydeł i płynów do kąpieli, a także specyfików do włosów, szczególnie jasnych.
- Rumianek w kuchni
Rumianek nie jest szczególnie popularny w kuchni, jednak i tam zdarza mu się znaleźć ciekawe zastosowanie. We Włoszech, głównie w Piemoncie, produkowane są likiery o jego smaku, zaś w Hiszpanii lubiana jest sherry sporządzana w oparciu o rumianek rzymski, charakteryzująca się przyjemnym jabłkowym aromatem. Nazywa się oczywiście… Manzanilla (rumianek/ jabłuszko).
Osoby znające język włoski mogą pokusić się o wykorzystanie rumianku podczas szykowania smacznych dań rybnych czy deserów (przykładowe przepisy: tutaj).
