artykuły kultura książki

Nowości wydawnicze o Egipcie

Julia Wollner

W ostatnich tygodniach pojawiło się na rynku sporo książek o Egipcie, zarówno tym dawnym, jak i współczesnym. Oto trzy publikacje, które zainteresowały mnie najbardziej.

Adam Łukaszewicz, W słońcu Egiptu. Z dziejów podróży nad Nil, PWN, Warszawa 2020

Adam Łukaszewicz, papirolog i archeolog śródziemnomorski, jest osobą, której miłośnikom państwa nad Nilem nie trzeba przedstawiać – jego Kleopatra – ostatnia królowa starożytnego Egiptu (2005) to najciekawsza i najlepiej opracowana polska biografia słynnej władczyni. Tym razem profesor zaprasza nas do odbycia wspólnej podróży do dawnego państwa faraonów w towarzystwie licznych odkrywców, pielgrzymów i wędrowców. Egipt oglądamy ich oczami, z perspektywy zależnej od epoki, kraju pochodzenia, wykształcenia i wcześniejszych doświadczeń. Autor po raz kolejny udowadnia, że jest nie tylko badaczem i wykładowcą, ale także wspaniałym gawędziarzem. Dla miłośników historii będzie to fascynująca lektura.

 

Alberto Angela, Kleopatra. Królowa, która rzuciła wyzwanie Rzymowi, tłum. T. Kwiecień, Czytelnik, Warszawa 2021

Kleopatrze, a raczej jej portretom w literaturze i sztuce włoskiej, poświęciłam swój doktorat; Alberto Angela jest zaś moim ulubionym popularyzatorem historii. Nic dziwnego, że zrobiłam wszystko, by wersja oryginalna jego opowieści o ostatniej ptolemejskiej władczyni Egiptu trafiła w moje ręce od razu w dniu premiery, w 2018 roku. Zachłanna lektura pozostawiła mnie jednak z mieszanymi uczuciami. Choć wyczerpująca i rzetelnie przygotowana, książka o mojej ukochanej postaci historycznej zmęczyła mnie swym egzaltowanym stylem (wielokropki!) i sposobem narracji, który świetnie sprawdza się w telewizji, nie przekonuje jednak na piśmie. Czyżby Angela zmienił redaktora? Jego poprzednie książki czytało się przecież wyśmienicie!

Dziś, gdy Kleopatra trafia do polskiego czytelnika, cieszę się na tę publikację ogromnie – zdałam sobie bowiem sprawę, że poprzeczka, jaką postawiłam autorowi, znalazła się być może zbyt wysoko. Na niekorzyść Angeli zadziałał fakt, że mam za sobą lekturę dziesiątek opracowań poświęconych królowej; nie pomogło też paradoksalnie moje uwielbienie dla wcześniejszych publikacji firmowanych jego nazwiskiem. Tymczasem jego opowieść o Kleopatrze zapewne sprawdzi się w wypadku czytelników, którzy, być może, z postacią tą stykają się po raz pierwszy. Entuzjastyczne opinie o książce, jakie widzę w Internecie, zdają się moje przeczucie potwierdzać. I dobrze, bo Kleopatra zasługuje na poznanie przez szerokie grono współczesnych czytelników. Istotny jest również fakt, że przekładu książki na język polski podjął się Tomasz Kwiecień – tłumacz dokładny, staranny i sumienny. Pół żartem, pół serio dodam, że podobnie jak ja nie lubi on wielokropków… Tekst, nad którym pracował, nie powinien Was więc rozczarować.

 

Peter Hessler, Pogrzebana. Życie, śmierć i rewolucja w Egipcie, tłum. Hanna Jankowska, Czarne, Wołowiec 2021

Do sięgnięcia po nową propozycję Czarnego zachęcił mnie facebookowy wpis Piotra Ibrahima Kalwasa, autora doskonałej książki Egipt. Haram halal. Wysoka nota wystawiona przez polskiego dziennikarza i znawcę kraju wydała mi się gwarancją interesującej lektury. Hessler spełnił moje oczekiwania z nawiązką. Dając świadectwo doskonałemu reporterskiemu warsztatowi, Amerykanin serwuje nam opowieść o życiu codziennym w kraju, w którym szaleje rewolucja, jednocześnie zapraszając do poznania wybranych tajemnic jego wielowiekowej przeszłości. Wnikliwość autora, jego inteligentne poczucie humoru, zdolność analizy i czuła otwartość względem innej kultury sprawiają, że tę pokaźnych rozmiarów książkę czyta się jednym tchem. I to właśnie ją znajdziecie teraz w naszym sklepie.