kultura sztuki piękne historia książki podróże inspiracje

Panorama w Pergamonmuseum

Julia Wollner

W berlińskim Muzeum Pergamońskim oglądać można piękną wystawę poświęconą antycznej Grecji, a także przenieść się w miejscu i czasie za sprawą instalacji Yadegara Asisiego. Zabiera nas ona do Azji Mniejszej, do jednego z najwspanialszych hellenistycznych miast – Pergamonu. Mnie w wyprawie towarzyszyła książka Starożytna Grecja. Od prehistorii do czasów hellenistycznych Thomasa R. Martina.

Kilka dni temu, nakładem Wydawnictwa Poznańskiego, ukazała się książka Starożytna Grecja. Od prehistorii do czasów hellenistycznych Thomasa R. Martina. Lektura ta, stanowiąca doskonałe wprowadzenie do dziejów Hellady, towarzyszyła mi w wycieczce do Berlina, gdzie odwiedziłam specjalnie wydzieloną część Muzeum Pergamońskiego. Można w nim oglądać piękną wystawę poświęconą antycznej Grecji, a także przenieść się w miejscu i czasie za sprawą instalacji Yadegara Asisiego. Zabiera nas ona do Azji Mniejszej, do jednego z najwspanialszych hellenistycznych miast – Pergamonu.

 

Spektakl, na który zaprasza nas berlińskie Muzeum Pergamońskie, nosi tytuł “PERGAMON – Masterieces from the Ancient Metropolis and 360° Panorama by Yadegar Asisi”. Słowo “Panorama” zostało tu użyte nie bez kozery – chodzi bowiem nie tylko o rozległą instalację pokazującą fragment codziennego życia w starożytnym mieście, ale także o nowoczesne, świetnie przygotowane zaproszenie do objęcia myślą całego dziedzictwa antycznej Grecji, z jej religią, literaturą i sztuką, którą pokochali już dawni Rzymianie.
Spektakl, na który zaprasza nas berlińskie Muzeum Pergamońskie, nosi tytuł “PERGAMON – Masterpieces from the Ancient Metropolis and 360° Panorama by Yadegar Asisi”. Słowo “Panorama” zostało tu użyte nie bez kozery – chodzi bowiem nie tylko o rozległą instalację pokazującą fragment codziennego życia w starożytnym mieście, ale także o nowoczesne, świetnie przygotowane zaproszenie do objęcia myślą całego dziedzictwa antycznej Grecji, z jej religią, literaturą i sztuką, którą pokochali już dawni Rzymianie

Lektura książki przypominającej najważniejsze wydarzenia w dziejach starożytnej Grecji to istotny etap poprzedzający obejrzenie berlińskiej Panoramy. Podziwiać będziemy wszak miasto greckie, znajdujące się na terenie dzisiejszej Turcji. W starożytności, od 133 roku przed naszą erą, zarządzali nim Rzymianie, którzy wybrali je na stolicę prowincji Azji. Osobie niezorientowanej w zawiłościach śródziemnomorskich dziejów ta mnogość topononimów i nazw etnicznych może wydawać się sporym wyzwaniem. Na szczęście opowieść amerykańskiego historyka przybliża antyczny świat w sposób tak przystępny, że w pełni gotowi możemy oddać się podziwianiu starożytnych skarbów grecko-rzymskiego świata prezentowanych niedaleko polskiej granicy.

Atena z Pergamonu
Atena z Pergamonu, fot. Uri Wollner

W budynku zlokalizowanym między Friedrichstrasse a Hackescher Market w pierwszej kolejności czeka na nas wystawa najpiękniejszych skarbów z Berlińskiej Kolekcji Starożytności. Znajdziemy tu posągi z pergamońskich świątyń, ogrodów i prywatnych rezydencji. Dzięki barwnemu oświetleniu możliwe jest podziwianie rzeźb w oryginalnych, jaskrawych kolorach oraz w odcieniach typowych dla różnych pór dnia.

Herakles z Pergamonu
Herakles z Pergamonu, fot. Uri Wollner

Po obejrzeniu kolekcji wchodzimy do wysokiego pomieszczenia, na którego ścianach zamontowano panoramiczny obraz Pergamonu w dniu 8 kwietnia 129 roku naszej ery, podczas wizyty cesarza Hadriana. Dzięki technice fotomontażu, na przeszło 3.000 metrach kwadratowych instalacji, widzimy ludzi w szatach z epoki, oddających się codziennym zajęciom – zakupom, praniu w rzece, spotkaniom towarzyskim, spacerom, modlitwom czy składaniu ofiary w świątyni.

Fot. Carole Raddato, CC BY-SA 2.0
Fot. Carole Raddato, CC BY-SA 2.0

Wstępując na kilkupiętrową, liczącą 15 metrów platformę, zyskujemy widok na każdy prawie zakątek miasta; wspiąwszy się na ostatni poziom, patrzymy na nie z lotu ptaka.

Fot. Julia Wollner
Fot. Julia Wollner

Niezwykłym doznaniom wizualnym, które zapewnia zmieniające się światło symulujące upływ czasu w ciągu doby, towarzyszą naturalne odgłosy życia w dużym mieście oraz poruszająca muzyka skomponowana przez Erica Babaka.

Fot. Julia Wollner
Fot. Julia Wollner

Andreas Scholl, dyrektor Kolekcji Starożytności w Staatliche Museen zu Berlin, wspominał w wywiadach prasowych, że organizatorzy i obsługa pokazu wielokrotnie byli świadkami wielkiego wzruszenia malującego się na twarzach zwiedzających. Pergamoński ołtarz Zeusa, sanktuarium Ateny, imponujący grecki teatr, ulice, place – to wszystko jest dosłownie na wyciągnięcie ręki, o krok od nas, w oryginalnych barwach i, przede wszystkim, tętniące życiem. Jak podkreśla archeolog, rekonstrukcja antycznych budowli oraz scen codziennych dokonana na potrzeby instalacji odbyła się w ścisłej współpracy z zespołem badaczy i stanowi najwierniejsze możliwe odbicie dawnego świata, na jakie stać obecną naukę. W połączeniu z artystyczną wizją Asisiego naprawdę zapiera dech w piersiach. Warto tego zachwytu doświadczyć.

Fot. Julia Wollner
Fot. Julia Wollner


Podróż do Berlina z Warszawy trwa kilka godzin. Można odbyć ją z książką w ręku, wykorzystując czas na poznanie greckiej historii i najważniejszych elementów starożytnej kultury, religii i codzienności. Wizyta w niemieckim muzeum z pewnością będzie wówczas pełniejsza i jeszcze bardziej satysfakcjonująca.

 


Materiał powstał we współpracy z Wydawnictwem Poznańskim.

Zdjęcie główne: asisi F&E GmbH / Wikimedia, CC BY-SA 4.0