aktualności
cyklicznie
kultura
Lente-Inspiracje
ludzie
obrazowo
podróże
styl życia

Magazyn śródziemnomorski Julii Wollner

O nas
Sklep
Współpraca
FAQ

aktualności
cyklicznie
kultura
Lente-Inspiracje
ludzie
obrazowo
podróże
styl życia

film

aktualności

Nowy sezon serialu Shtisel. Co warto wiedzieć, rozpoczynając przygodę z przebojem Netflixa?

Łukasz Kalużny

kultura

Izraelskie seriale, które warto obejrzeć

Ula Rybicka

kultura

Nie tylko miłość i makarony. Ciało na włoskim ekranie

Natalia Mętrak-Ruda

kultura

Fellini i baśniowy świat Gambettoli

Beata Zatońska

kultura

Bałkańskie stereotypy i ich przedstawienie w kinie

Agnieszka Jasińska

aktualności

Współczesne kino izraelskie

Julia Wollner

kultura

Giuseppe Tomasi di Lampedusa, Lampart

Beata Zatońska

kultura

Magia izraelskiego kina. 10 filmów, które musisz obejrzeć

Ula Rybicka

kultura

Podróż w czasie. Przystanek Cinecittà

Julia Wollner

kultura

The Place. Rozmowa z Paolem Genovese

Beata Zatońska

kultura

Książę i dybuk. Filmowe życie Michała Waszyńskiego

Ewa Nicewicz

kultura

Pier Paolo Pasolini: samotność proroka

Anna Osmólska-Mętrak

kultura

Pedro Almodóvar. Ucieczka do kina “Wolność”

Gosia Villatoro

kultura

Sekretarz Joanny Janikowskiej. Bo życie powinno być spotkaniem

Julia Wollner

Chcesz porozmawiać?

Napisz do nas! Nasz adres to
info@lente-magazyn.com

Archiwum
Sklep
O nas
Płatności i dostawa
Regulamin
Polityka prywatności

ⓒ LENTE 2016 – 2020
| Design & development: tausendsassa
ⓒ LENTEUP 2020 –
| Development: ekaram

lente_by_julia_wollner

A ja Śródziemnomorze najbardziej kocham za kontr

A ja Śródziemnomorze najbardziej kocham za kontrasty… ❤️⚓️

🏛 Wierzycie w moc imion? Jako filolożka, czyli

🏛 Wierzycie w moc imion? Jako filolożka, czyli kochająca słowo, uwielbiam zgłębiać ich znaczenie, etymologię i historię. Imiona moich córek niektórym mogą wydać się pretensjonalne i wydumane; wybrałam je jednak bardzo świadomie, przekopawszy się przez sporo książek i poświęciwszy sprawie niemało uwagi.
⚓️
Dziś 6. urodziny obchodzi moja średnia córeczka, Lia Aurelia. O historii tego pierwszego imienia napisałam tekst zaraz po jej przyjściu na świat; dziś link do niego wstawiam w opisie. Może zainspiruje Cię do zgłębienia historii własnego imienia? Zapraszam Cię do lektury, a przy okazji dziękuję za dobre życzenia dla mojej małej jubilatki. ☺️
⚓️
📸Na zdjęciu: Lia dwa lata temu podczas karnawału w Maladze, w sukience flamenco, które ma we krwi. 💃🏽

🇮🇱🇬🇷🇹🇷Wczorajsze wybory na Wasz

🇮🇱🇬🇷🇹🇷Wczorajsze wybory na Wasz ulubiony śródziemnomorski chleb wygrała bliskowschodnia pita! Przyznam, że nie był to mój kandydat (oddam duszę za toskański chleb bez soli oraz grecki z oliwkami), ale szanuję Waszą decyzję. 😉 Jest to wszak pieczywo najbliższe temu, które wiele tysięcy lat temu wynaleźli nasi śródziemnomorscy przodkowie.
⚓️
Słowo „pita” jest prawdopodobnie zapożyczeniem ze współczesnego języka greckiego (πίτα, píta). W grece starożytnej funkcjonował wyraz πικτή (piktḗ), czyli sfermentowane ciasto. Pochodzi od niego nie tylko „pita”, ale także łacińska „picta” i włoska „pizza”. Niektórzy badacze uważają jednak, że „pita” pochodzi od hebrajskiego פת‎ (patt), oznaczającego kawałek chleba.
⚓️
📸 Na zdjęciu: ja i moja wczorajsza pita w Izraelu; sabich w picie w barze @chikchakwarszawa na Hożej.

🇮🇱Dziś urodziny Ben Guriona! ⚓️ David

🇮🇱Dziś urodziny Ben Guriona!
⚓️
David Ben Gurion (1886–1973), urodzony w Płońsku jako Dawid Grün, był żydowskim i izraelskim politykiem, działaczem i przywódcą ruchu syjonistycznego, jednym z głównych założycieli państwa żydowskiego oraz jego pierwszym premierem. Nazywa się go „twórcą Izraela” i „ojcem narodu”. To on odczytał deklarację niepodległości 14 maja 1948 roku, a do niedawna był też najdłużej urzędującym premierem Izraela. Dziś rekord ten należy oczywiście do Benjamina Netanjahu.
⚓️
Nawet, jeśli człowiek nie interesuje się historią i polityką, w Izraelu spotka Ben Guriona wszędzie. Wizerunki tego pochodzącego z Polski działacza znaleźć można na telawiwskiej plaży (patrz pierwsze zdjęcie), na pocztówkach, breloczkach, w barach i kioskach (zdjęcie drugie i trzecie zrobiłam kiedyś w pawilonie z kawą przy muzeum w Jerozolimie). Jego imię nosi też międzynarodowe lotnisko pod Tel Awiwem.

🇮🇱 W Dzień Chleba przedstawiam Wam Abulafię – jeden z najbardziej znanych punktów gastronomicznych na mapie Tel Awiwu-Jaffo. Piekarnię tę, położoną w samym sercu starego miasta, otworzono w 1879 roku. Od tego czasu, 24 godziny na dobę (!) karmi ona miejscowych i przyjezdnych wypiekami z białej mąki – ciemnego chleba tu nie uświadczycie. Do moich ulubionych należą: sambusak z różnorodnymi nadzieniami, na przykład serem czy ziemniakami, precle z solą i sezamem, pita z zaatarem oraz wspaniałe desery z baklawą na czele.
⚓️
Abulafia to jednak nie tylko ciepłe pieczywo wprost z tradycyjnego ceglanego pieca; to także symbol pokojowego współistnienia różnych religii, tradycji i nacji. Piekarnię założyła arabska rodzina mieszkająca w Jaffie od początku XIX wieku. Znana jest z tego, że z szacunku dla Żydów zamyka interes w Jom Kippur i na Pesach; w wiosennym okresie świątecznym, od 1969 roku, serwuje też klientom macę. Pracownicy noszą tu koszulki z hasłami podkreślającymi przyjaźń między Arabami i Żydami (vide pan w zielonym t-shircie) oraz potępiającymi wojnę. Abulafia angażuje się też w działalność dobroczynną; jakiś czas temu szczodrze wsparła remont wiekowej synagogi w Jaffo. W ten sposób telawiwskie pieczywo powstaje w miejscu, które, jak ono, symbolizuje dobro, przyjaźń, gościnność i pokój. 🥨❤️

🇮🇹 Podczas gdy ja siedzę na kwarantannie w

🇮🇹 Podczas gdy ja siedzę na kwarantannie w Izraelu, Renia rozbija się po Neapolach! I bardzo dobrze – przesyła wspaniałe zdjęcia, zbiera inspiracje i chłonie śródziemnomorską atmosferę. Ci z Was, którzy nie wiedzą, jak bardzo niezwykłe jest to miasto, zajrzeć powinni do naszego dawnego zestawienia ciekawostek o Neapolu, spisanego przez @mroux.jpg (link w bio).
⚓️
Czy wiesz na przykład, że, podczas spaceru krętymi uliczkami starej części Neapolu, można stać się świadkiem dziwnego spektaklu? Oto z okien kamienicy, na sznurze, ktoś spuszcza koszyk, przechwytywany na dole przez urzędujących na parterze budynku sklepikarzy. Ten stary obyczaj nazywa się o’ panar i jest sprytną metodą załatwienia sprawunków stosowaną przez tych, którzy nie mogą bądź nie chcą wychodzić z domu. Koszyk, spuszczany z listą zakupów i drobnymi, jest zapełniany przez zaufanych sprzedawców i wciągany z powrotem na górę przez zadowolonego nabywcę. @mediteranistka chroń głowę przed słońcem i koszykami! 😜

🇮🇱 Jak już być może wiecie z relacji, sie

🇮🇱 Jak już być może wiecie z relacji, siedzę na tygodniowej kwarantannie w domu teściów w Izraelu. Kraj nadal nie otworzył się dla turystów; ja uzyskałam pozwolenie na wjazd jako żona Izraelczyka i matka Izraelek. Prawo jest jednak nieubłagane: 3 negatywne testy i pełne zaszczepienie nie załatwiają sprawy, jeśli od ostatniego zastrzyku minęło więcej niż pół roku. Siódmego dnia będę musiała poddać się jeszcze jednemu badaniu; zaraz potem mam nadzieję ruszyć na podbój Tel Awiwu! 😊 Na szczęście do tego bardzo wyczekiwanego momentu jest już bliżej niż dalej. Dobrego piątku! Shabat shalom! 😘
📸 Na zdjęciu: dekoracje przy ulicy Nahalat Binyamin w Tel Awiwie (2019).

🇬🇷🇮🇱🇮🇹🇪🇸Jeszcze do półno

🇬🇷🇮🇱🇮🇹🇪🇸Jeszcze do północy trwa nasz fejsbukowy konkurs, w którym wygrać można cztery cudeńka widoczne na zdjęciu: kreteńską oliwę z oliwek, bliskowschodni pierścionek z okiem proroka, neapolitański breloczek i piękny kubek Alhambra!
⚓️
Zapraszamy na nasz fanpage, gdzie wystarczy napisać, co najchętniej przywozisz ze śródziemnomorskich wakacji oraz czego śródziemnomorskiego najbardziej brakuje Ci w Polsce. Powodzenia!

🇮🇹 🇭🇷 Charakterystyczną cechę śród

🇮🇹 🇭🇷 Charakterystyczną cechę śródziemnomorskiej mody męskiej Włosi nazywają „la sprezzatura”. Słowo to używane było już w XVI wieku przez Baldassarego Castiglione, autora słynnego „Dworzanina”; oznacza coś między wykalkulowaną spontanicznością a wystudiowaną bylejakością. W ubiorze odnosi się do swego rodzaju artystycznego luzu, o którym przeczytacie teraz na stronie Lente (link w bio).
⚓️
Skoro mowa o męskim stroju, to warto wspomnieć o jednym z jego najważniejszych elementów: krawacie. Wyraz ten pochodzi od toponimu „Chorwacja”. Krawaty zawdzięczamy ponoć chorwackim kawalerzystom, którzy w XVII wieku,
w czasie wojny trzydziestoletniej, nosili przewiązane na szyi ozdobne chusty. W trudnych chwilach przypominały im one rodzinne strony i najbliższych.
⚓️
Na Instagramie debiutuje dziś mój śródziemnomorski teść, doktor medycyny, człowiek szalenie wyrafinowany i finezyjny, i jego krawat w… kurczaki. Za to zawiązany w pół-Windsor. 😂

🏛Antyczny Rzym zwykliśmy wyobrażać sobie jak

🏛Antyczny Rzym zwykliśmy wyobrażać sobie jako biało-złote miasto wyłożone lśniącym marmurem, po którym przechadzają się dostojni ludzie w togach. Trudno jest przestawić myślenie na właściwe tory i pogodzić z tym, że w rzeczywistości starożytność była kolorowa, rozkrzyczana, mocno aromatyczna (by nie powiedzieć: cuchnąca) i kipiąca emocjami. Dlatego odwiedzającym Wieczne Miasto, poza Koloseum czy Forum Romanum, polecam zawsze wizytę w Cinecittà, gdzie zobaczyć można scenografię stworzoną na potrzeby serialu „Rzym” HBO. Pomaga ona uświadomić sobie, jak dalecy od prawdy jesteśmy w swoich wyobrażeniach o codzienności w Imperium.
⚓️
Podobnie jest z językiem antycznych Rzymian. Ich dialogi nie zawsze pełne były oratorskich chwytów, a wypowiadane kwestie nie dotyczyły jedynie wzniosłych tematów. Bardzo ciekawie pisze o tym Małgorzata Członkowska-Naumiuk na lente-magazyn.com. W swoim tekście przedstawia wybrane elementy łaciny codziennej: wykrzykniki, partykuły, drobne przekleństwa. Przypomina, że lingua Latina to język jak każdy inny; język, w którym gadano, narzekano, wyznawano sobie miłość, plotkowano, żartowano, kłócono się i wyzywano. Może warto więc zmniejszyć ów dystans, z jakim tak wiele osób podchodzi do mowy Rzymian? Zapraszamy do lektury!
⚓️
📸Na zdjęciu: wspomniane dekoracje w Cinecittà.

🇮🇱 Historia pierwszych izraelskich znaczków

🇮🇱 Historia pierwszych izraelskich znaczków pocztowych to opowieść o zapale, nadziei i wytrwałej walce z przeciwnościami losu. Nie sądziłam, że może mnie zafascynować, a jednak! Koniecznie przeczytajcie artykuł Marcina Koźlińskiego na lente.magazyn.com!
⚓️
Czy wiesz, że dawni królowie żydowscy mieli zwyczaj trzymać u siebie oswojone gazele, których używali do wysyłania sobie wiadomości? Gazela urodzona w pałacu króla północnego państwa (Izraela) trafiała do pałacu króla państwa południowego (Judy). Gdy zaszła potrzeba, przywiązywano jej do rogów wiadomość i wypuszczano, a zwierzę biegiem wracało do miejsca swego urodzenia. Ze względu na ekskluzywność zwierzęcia, rozwiązanie to rezerwowano na najbardziej wyjątkowe okazje.
⚓️
Na zdjęciu: w 1918 roku kontrolę nad Palestyną, zrazu jako korpus ekspedycyjny, a później w ramach Mandatu Ligi Narodów, przejęli Brytyjczycy. Szybko zaczęli oni organizować systemy przesyłek po swojemu, dając tym samym początek poczcie Państwa Izrael, które, wraz z wycofaniem się Brytyjczyków w 1948 roku, przejęło istniejące struktury organizacyjne instytucji pocztowych. Izraelczycy odziedziczyli też gustowne czerwone skrzynki pocztowe, które służyły im jeszcze długo po usunięciu insygniów królewskich.
📸 Fot. Marcin Koźliński @kotydwaispolka

Myśl na dzisiejszy wieczór.

Myśl na dzisiejszy wieczór.

📢UWAGA: KONKURS! 📢 Znajdziecie go teraz na f

📢UWAGA: KONKURS! 📢
Znajdziecie go teraz na fanpage’u Lente na Facebooku!
Do wygrania:
⚓ hiszpański kubek Alhambra Rojo
⚓ kreteńska oliwa z oliwek
⚓ włoski brelok z cornetto napoletano
⚓ bliskowschodni pierścionek z okiem proroka.
Zapraszamy do zabawy!

Instagram post 17845379651663117

Instagram post 17845379651663117

🇮🇹 Czytam sobie przy porannej sobotniej kawi

🇮🇹 Czytam sobie przy porannej sobotniej kawie o Filippie Lippim, renesansowym malarzu, którego rocznicę śmierci obchodziliśmy wczoraj. Ciekawa to była postać!
⚓️
Jak pisze na stronie Lente @magdalena.giedrojc, malarska twórczość Filippa Lippiego doskonale odzwierciedla jego samego, a obrazy zdają się bezgłośnie opowiadać historię zakonnika bez moralności. Splata się tu także wiele sprzeczności, znanych nam doskonale z jego dzieł, gdzie przepiękne Madonny trzymają w ramionach mocno nieurodziwe Dzieciątka…
⚓️
Zapraszam Was serdecznie do lektury. Tekst znajdziecie na stronie głównej lente-magazyn.com.

🐙Dziś dla odmiany mamy Dzień Ośmiornicy. Nie

🐙Dziś dla odmiany mamy Dzień Ośmiornicy. Nie wiem, kto wymyśla te dziwne święta, ale skoro mogą stać się dla nas okazją do dowiedzenia się czegoś o Morzu Śródziemnym, to czemu nie skorzystać? Oto kilka niesamowitych informacji o ośmiornicach – dawniej uważanych za morskie potwory. Najprawdopodobniej to właśnie one były pierwowzorem mitologicznych Gorgon.
⚓️
Słowo octopus (łacińska nazwa ośmiornicy) ma swój źródłosłów w starożytnej grece. Pochodzi od złożenia ὀκτώ (oktō, 8) i πούς (pous, stopa). Może dlatego swe święto mają ośmiornice 8 października (dawniej ósmego miesiąca)?
⚓️
Ośmiornice to zwierzęta żyjące w każdym z oceanów na Ziemi; zamieszkują też oczywiście M. Śródziemne. Najstarsze znane nam pozostałości tych stworzeń mają ponad 296 milionów (!) lat.
⚓️
Ośmiornice mają 3 serca. Ich mózg ma wielkość orzecha włoskiego. Ocenia się, że są najmądrzejszymi bezkręgowcami, choć Arystoteles uważał je za jedne z najgłupszych istot na ziemi. Zwykle mają bardzo dobry wzrok (posiadają dwoje oczu – po jednym na każdej z symetrycznych części ciała). Potrafią zapamiętać i rozpoznać ludzi, którzy je karmią. Znane są też z tego, że wspinają się na pokład statków rybackich i otwierają ładownie, by żywić się krabami. Według badań ośmiornice mogą, podobnie jak ssaki, odczuwać ból emocjonalny (psychologiczny).
⚓️
Ośmiornica po urodzeniu jest wielkości pchły.
⚓️
Krew ośmiornicy jest niebieska dzięki pigmentowi przenoszącym tlen, zwanym hemocyjanem.
⚓️
Ośmiornice produkują atrament, zwany tez czernidłem, tuszem lub sepią, wykorzystywany do tego, by zapewnić sobie drogę ucieczki w przypadku zagrożenia. Czarna chmura natychmiast ogranicza widoczność napastnikowi, co daje głowonogom czas na znalezienie kryjówki.
⚓️
Atrament jest przysmakiem cenionym m.in. w kuchni włoskiej, szczególnie weneckiej. Popularne w Wenecji danie z makaronu i czarnego atramentu z mątwy wygląda okropnie, ale smakuje przepysznie. Na drugim zdjęciu: ja w znanej tamtejszej restauracji Trattoria Alla Madonna (2007).
⚓️
Niektóre gatunki ośmiornic po zaatakowaniu przez drapieżnika mogą zrzucić jedno ze swych ramion, które, pełzając po dnie, odwróci uwagę niebezpiecznego zwierzęcia.

Pięknie i mądrze prawią ci Baskowie. 😍

Pięknie i mądrze prawią ci Baskowie. 😍

Na stronie Lente znajdziecie teraz recenzję ksią

Na stronie Lente znajdziecie teraz recenzję książki „Gure. Historie z Kraju Basków” Katarzyny Mirgos. Pozwala ona poznać ludzi zupełnie nie pasujących do obrazu Hiszpana utrwalonego w powszechnej świadomości.
⚓️
Katarzyna Mirgos jest antropolożką; wiele lat swojego życia poświęciła badaniom tego regionu. Swoje spojrzenie przedstawiła w tekście opublikowanym przez @wydawnictwoczarne – nie oceniając, nie wystawiając laurki, ale pokazując różne perspektywy.
⚓️
Książka „Gure” dostępna jest w naszym sklepie internetowym.

🇮🇹 🇬🇷🇵🇹Podobno dzisiaj obchodzim

🇮🇹 🇬🇷🇵🇹Podobno dzisiaj obchodzimy Dzień Wanny (czego dowiedziałam się dzięki niezawodnej mistrzyni social mediów @mediteranistka). 🛁To doskonała okazja, by podzielić się z Wami kilkoma łazienkowymi ciekawostkami rodem znad Morza Śródziemnego.
⚓️
To przodkowie dzisiejszych Włochów wymyślili akwedukty, termy, SPA i inne wodne wynalazki. Z Italii pochodzi też jacuzzi, o którym zresztą warto wiedzieć, że czyta się „jakucci”, a nie „dżakuzi” – kreatywna rodzina jego twórców pochodziła z regionu Friuli.
⚓️
Kolejny ważny element łazienki, bidet, to wynalazek francuski (powstały około 1710 roku), ale intensywnie przez Włochów ulepszany i bardzo w ich kraju poważany. Włosi nie wyobrażają sobie codziennej toalety bez korzystania z bidetu, za to odwiedzający ich kraj turyści z innych kręgów kulturowych często zastanawiają się, czy obiekt ten służy do schładzania wina, czy ręcznego prania.😂
⚓️
We Włoszech bidet stanowi obowiązkowy element wyposażenia łazienki – w 1975 roku wprowadzono prawo nakazujące jego instalowanie w każdym domu. W tym samym roku podobne regulacje wprowadzono również w Portugalii. Bidety są powszechnie montowane także w innych krajach śródziemnomorskich, w tym w Grecji, Hiszpanii i Albanii.
⚓️
Początkowo, przed kiloma wiekami, bidet we włoskich – bogatych! – domach znajdował się nie w łazience, a w sypialni. Kojarzono go zresztą ze sprzętem używanym przez kobiety lekkich obyczajów.
⚓️
Miało być o wannie, wyszło o bidecie. Wybaczcie. Dodajmy tylko, że tę pierwszą wymyślili oczywiście antyczni mieszkańcy Śródziemnomorza – w starożytnej Grecji i Rzymie kąpano się w wannach z metalu lub kamienia. Przypadający na 14 czerwca Dzień Kąpieli związany jest natomiast z ważną śródziemnomorską postacią – greckim matematykiem Archimedesem, który podobno właśnie u progu lata wpadł na swoje słynne prawo.
⚓️
Miłych wieczornych ablucji!
📸 Na zdjęciu: wejście do term – scenografia serialu „Rzym” w Cinecittà.

📖 Dziś książkowa środa! Na stronie Lente zn

📖 Dziś książkowa środa! Na stronie Lente znajdziecie z tej okazji nową recenzję pióra @mediteranistka, która pisze dla Was o „Gure. Historie z Kraju Basków” Katarzyny Mirgos. Artykuł dostępny jest na stronie głównej (lente-magazyn.com).
⚓️
W moich rękach natomiast znalazło się w tym tygodniu kilka innych ciekawych publikacji.
⚓️
Pierwsza z nich, „Wiatr i dziewczyna”, wyszła spod pióra italianisty Jarosława Mikołajewskiego; ilustracje przygotowała Patrycja Obarewicz. "Wiatr kochankiem. Sny miłosnym serialem. Lustro rezerwuarem tożsamości. Przebudzenie kobiety w dziewczynie bez utraty niewinności, za to w strumieniu poetyckich metafor, symboli i alegorii. To one nadają opowiadaniu tonację przypowieści, baśni, bajki, bajeczki – zależnie od tego, jaka dziewczyna będzie to czytać. Najważniejsze jest jednak to, że potem, po lekturze, dziewczyny będą myśleć o miłości, i o swoich ciałach, i swoich pragnieniach słowami poety” - powiedziała o książce Ewa Woydyłło. Bardzo jestem tego tekstu ciekawa!
⚓️
Weronika Umińska, archeolożka, zaprosiła mnie natomiast do lektury swojej powieści „Klejnot z Bizancjum.” Na kartach książki występuje dynastia rzymskich jubilerów, sycylijska arystokratka uciekająca z domu, polski żołnierz z 2 Korpusu, młoda archeolog z Krakowa… W ich losy wpleciony jest niezwykły klejnot, który ostatnio widziany był w 1453 roku, w pamiętną noc upadku Konstantynopola. Miłośnicy książek z historią w tle – to może być coś dla Was!
⚓️
Trzecia propozycja to także książka w pewien sposób związana ze Śródziemnomorzem, choć nie geograficznie. Czy jednak Rumunia nie jest częścią łacińskiego świata? „Przy rumuńskim stole. Historie prosto z kuchni” Agnieszki Kołodyńskiej-Walków to smakowite połączenie książki kucharskiej z opowieścią o poszukiwaniu korzeni. Dla mnie bardzo interesujące także dlatego, że z Rumunii pochodzili dziadkowie mojego izraelskiego męża, a więc pradziadkowie moich córek.
⚓️
A co Wy ciekawego czytacie?