aktualności
cyklicznie
kultura
Lente-Inspiracje
ludzie
obrazowo
podróże
styl życia

Magazyn śródziemnomorski Julii Wollner

O nas
Sklep
Współpraca
FAQ

aktualności
cyklicznie
kultura
Lente-Inspiracje
ludzie
obrazowo
podróże
styl życia

Izrael

kultura

Jak zmieniają się wzorce męskości na świecie? Spojrzenie na Włochów i Izraelczyków

Julia Wollner

kultura

Sycylia zachęca, by myśleć. Rozmowa z Jarosławem Mikołajewskim i Pawłem Smoleńskim

Julia Wollner

ludzie

Ludzie potrzebują opowiadania historii. Rozmowa z telawiwską arteterapeutką Charlie Kesem

Julia Wollner

podróże

Akka. Małe miasto, wielka historia

Tomasz Skowronek

kultura

Sándor Márai, Śladami bogów

Julia Wollner

aktualności

Nowy sezon serialu Shtisel. Co warto wiedzieć, rozpoczynając przygodę z przebojem Netflixa?

Łukasz Kalużny

aktualności

Pesachowe porządki

Uri Wollner

kultura

Yishai Sarid, Potwór pamięci

Ula Rybicka

aktualności

Eliezer Ben Jehuda. Rzecz o wskrzeszeniu języka hebrajskiego

Łukasz Kalużny

kultura

Hanka Grupińska, Najtrudniej jest spotkać Lilit

Karolina Janowska

kultura

Poszukiwanie (w) ruchu. Ohad Naharin i jego Gaga

Alicja Paleta

kultura

Amos Oz, Mój Michael

Ula Rybicka

aktualności

Etgar Keret, Usterka na skraju galaktyki

Ula Rybicka

aktualności

Szczęśliwego Nowego Roku

Julia Wollner

Chcesz porozmawiać?

Napisz do nas! Nasz adres to
info@lente-magazyn.com

Archiwum
Sklep
O nas
Płatności i dostawa
Regulamin
Polityka prywatności

ⓒ LENTE 2016 – 2020
| Design & development: tausendsassa
ⓒ LENTEUP 2020 –
| Development: ekaram

lente_by_julia_wollner

🇮🇹W naszych Instastories zapytałyśmy wczor

🇮🇹W naszych Instastories zapytałyśmy wczoraj, czy lubicie reportaże poświęcone tematyce mafijnej. Zainteresowanie nimi zadeklarowało około 80% z Was. I to właśnie Wy koniecznie zajrzeć musicie na stronę Lente, by przeczytać naszą nową recenzję (link w bio)!
⚓️
Renia Respondek, która kilka lat temu obroniła pracę magisterską na temat sycylijskiej mafii, pisze dla Was o książce Antonia Talii „Droga krajowa numer 106”. Ten niezwykły reportaż opowiada o mafii kalabryjskiej, która, jak się okazuje, także działa z wielkim rozmachem. Onorata società uwikłana była m.in. w obalenie rządu na Słowacji, sprzeniewierzenie unijnych miliardów euro, konflikt kanadyjsko-amerykański czy wojnę gangów w Australii. Udowodniono jej też powiązania ze środowiskami narkotykowymi z Meksyku czy Kolumbii.
⚓️
Antonio Talia, Droga krajowa numer 106. Na tajnych szlakach kalabryjskiej mafii, tłumaczył Mateusz Salwa, Czarne, Wołowiec 2021

🇬🇷Warto pamiętać przed napadem na bank. 😉

🇮🇱W Izraelu nastał właśnie najważniejszy

🇮🇱W Izraelu nastał właśnie najważniejszy moment w roku: Jom Kipur czyli Dzień Pojednania. W to najbardziej, z punktu widzenia tradycji judaistycznej, uroczyste święto w kalendarzu uwaga wiernych skupia się na duchowym oczyszczeniu. Osiąga się je poprzez praktykę wybaczania oraz szczerą pokutę za własne grzechy, w tym także krzywdy wyrządzone innym nieświadomie. O tym ostatnim elemencie wspominałam już wielokrotnie w moich postach w latach poprzednich.
⚓️
W Izraelu wielu ludzi, nawet tych nieuczestniczących regularnie w nabożeństwach, decyduje się w Jom Kipur na ścisły post. Ulice pustoszeją, transport publiczny zostaje wstrzymany, a stacje telewizyjne i radiowe zawieszają transmisje. Jako gojka patrzę na to z mieszanką fascynacji i podziwu; jako osoba zajmująca się, poza opisywaniem kultury śródziemnomorskiej, tematem zdrowia psychicznego, obserwuję tę nagłą ciszę ze sporą dozą zazdrości. Kiedy, w naszej zachodniej kulturze, zatrzymujemy się choć na chwilę? Kiedy, wszyscy, choć przez jeden dzień, oddajemy się duchowemu oczyszczeniu? Czy istnieje czas, który poświęcamy w całości na przepraszanie i wybaczanie? Odpowiedzi nie potrafię niestety jednoznacznie wskazać.
⚓️
Na zdjęciu widać plażę w Tel Awiwie; dzieciaki korzystają z prysznica po zabawie w piasku. Ja, warszawska chrześcijanka, jutro choć chwilę chciałabym poświęcić na spłukanie z siebie tego, co złe. Już dziś przepraszam wszystkich tych, których ostatnio jakkolwiek skrzywdziłam; przytulam czule tych, którzy skrzywdzili mnie. Rozpocznijmy nowy rozdział, czystą kartę. Jako wielka miłośniczka wszelkich początków serdecznie Wam za nią dziękuję.❤️

🇪🇸Czasem człowiek wstanie i od razu zalewa

🇪🇸Czasem człowiek wstanie i od razu zalewa go potok kiepskich wiadomości. Nic bardzo poważnego, ale jednak psującego plany i humor. Tak właśnie stało się dziś w moim przypadku, ale, zachwycona słońcem za oknem, postanowiłam: nie dam się! To będzie piękny i kolorowy dzień, mimo wszystko. Zostawiam Wam trochę tych kolorów, sfotografowanych na wiosnę w Andaluzji. 🇪🇸Dobrej środy! 😘

🇬🇷Wczoraj, 12 września, obchodziliśmy rocz

🇬🇷Wczoraj, 12 września, obchodziliśmy rocznicę bitwy pod Maratonem (490 r.p.n.e.). To właśnie tej miejscowości, związanej na wieki z historią walki między Grekami a Persami, zawdzięczamy nazwę współczesnego biegu na dystansie 42 195 metrów. Według legendy, po wygranej Greków, posłaniec Filippides pobiegł do Aten, by poinformować mieszkańców miasta o klęsce Persów, ale także o tym, że perska flota zmierza w ich kierunku. Po przekazaniu tej wiadomości zmarł. Według niektórych przekazów stało się tak dlatego, że dzień wcześniej odbył wyczerpujący bieg ze Sparty.
⚓️
Bieg maratoński, zgodnie z pomysłem francuskiego filologa Michela Bréala, został włączony do programu pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich w Atenach. Jego dystans mierzył 40 kilometrów, choć rzeczywista odległość między Maratonem a Atenami wynosi 37 km. Liczbę tę postanowiono jednak zaokrąglić. Później, podczas igrzysk w Londynie, dystans został przedłużony o kolejne 2195 metrów, aby meta mogła znajdować się przy trybunie oglądającego wyścig króla.
⚓️
W krajach śródziemnomorskich organizowanych jest wiele maratonów. Do najciekawszych należy ten ateński, barceloński, sewilski oraz słynny turecki Istambul Euro-Asia Marathon, rozgrywany jednocześnie na dwóch kontynentach (trasa prowadzi przez most nad cieśniną Bosfor łączący Europę i Azję).
⚓️
Fascynującą ciekawostką jest fakt, że toponim Maraton pochodzi od greckiej nazwy... fenkułu, czyli kopru włoskiego, który wyjątkowo obficie rósł – i ponoć rośnie nadal – w okolicy miejsca bitwy Greków z Persami.
⚓️
Z okazji wspomnianej rocznicy, w naszym sklepie znajdziecie teraz promocję – greckie skarpetki zaprojektowane przeze mnie i mojego męża dostępne są z 15% rabatem (22 zamiast 26 PLN). Korzystajcie, przywdziewajcie i biegajcie na zdrowie!
⚓️
Ja też pędzę na dzisiejszą przebieżkę. 🏃‍♀️Wy dajcie w międzyczasie znać, gdzie, nad Morzem Śródziemnym, najlepiej Wam się biega. Ja głosuję za promenadą w Tel Awiwie! :)

🇮🇹Skoro mowa o Wenecji, to wybaczycie małe

🇮🇹Skoro mowa o Wenecji, to wybaczycie małe wspominki! Znalazłam zdjęcie z początku lat ‘90 – mam tu chyba 12 lat – na którym ganiam za gołębiami na #piazzasanmarco 😍🕊
⚓️
Mam wiele pięknych wspomnień z tego miasta, w którym później, jako doktorantka, prowadziłam też przez kilka tygodni biblioteczną kwerendę. Zawsze powtarzam przy tym, że Wenecja najpiękniejsza jest zimą. ❄️
A Wy? Lubicie Wenecję?

🇮🇹Wczoraj zakończył się 78. Festiwal Film

🇮🇹Wczoraj zakończył się 78. Festiwal Filmowy w Wenecji. Złotego Lwa zgarnęli twórcy filmu „L’Evenement”. Ta francuska produkcja to adaptacja powieści Annie Ernaux. Porusza trudny temat niechcianej ciąży nastoletniej studentki, żyjącej w latach 60. w Paryżu, która, niezależnie od konsekwencji, jakie będzie musiała ponieść, decyduje się na aborcję.
⚓️
Wielka Nagroda Jury powędrowała zaś w tym roku do Paola Sorrentina za „The hand of God”. Film wzbudził sporo kontrowersji ze względu na swój tytuł, dość jednoznacznie kojarzący się z postacią zmarłego Diego Armando Maradony. Nie ma jednak z piłkarzem nic wspólnego, gdyż jest opowieścią o latach młodości Sorrentina.
⚓️
Warto jeszcze wspomnieć, że nagroda dla najlepszej aktorki trafiła w ręce Penelope Cruz. Na jury wielkie wrażenie zrobiła gra Hiszpanki w filmie Pedro Almodovara „Matki równoległe”.
⚓️
Śledziliście festiwal? Czy któreś z nominowanych propozycji trafiły na Waszą listę „zobaczyć koniecznie”?

🇬🇷Kilka dni temu odszedł wielki Mikis Theod

🇬🇷Kilka dni temu odszedł wielki Mikis Theodorakis. Athanatos, nieśmiertelny. Lokalna uroczystość jego pożegnania, w której uczestniczyła Ariadna Lewańska, uświadamia, że na Krecie odprowadza się ciało, ale nie grzebie człowieka. Pogrzeb okazał się piękną celebracją życia. Przeczytajcie relację Ariadny z Galatas. Link zamieszczam w bio.

Dziś Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom.

Dziś Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. W ten dramatyczny sposób odeszło wielu śródziemnomorskich artystów, w tym wielki włoski poeta i pisarz Cesare Pavese, którego rocznicę urodzin obchodziliśmy wczoraj.
⚓️
Choć na stronie „Lente” staram się pokazywać śródziemnomorską radość i piękno, to warto pamiętać, że depresja obecna jest wszędzie – w każdym kraju i w każdej warstwie społecznej. Dotknąć może każdego, bez względu na płeć, wiek, wykształcenie, zawód czy status majątkowy. Mieszkańcy Południa, często widzianego przez nas jako kraina niczym niezmąconego szczęścia, nie są tu żadnym wyjątkiem.
⚓️
Według danych WHO z roku 2019, w krajach śródziemnomorskich najwięcej samobójstw na 100.000 mieszkańców miało miejsce w Czarnogórze (16.2), Słowenii (14) i Chorwacji (11); w Maroku liczba ta wynosiła 7.3, w Izraelu 5.3, we Włoszech 4.3, a w Grecji 3.6.
⚓️
Jak podaje fundacja @twarze_depresji , z tą podstępną chorobą zmaga się więcej niż co 20 Europejczyk; procentowo, po Ukrainie i Estonii, najwięcej chorych jest właśnie w krajach Południa, a dokładnie w Grecji i Portugalii (5.7%). Wysoki odsetek chorych odnotowuje się także w Hiszpanii (5.2% populacji). Liczby te z całą pewnością ulegną zmianie po zebraniu danych związanych z wpływem pandemii koronawirusa na zdrowie psychiczne.
⚓️
Więcej na ten temat przeczytacie teraz na stronie „Lente”. W tekście „Depresja nad Morzem Śródziemnym” znajdziecie także zapis mojej wizyty w @sekielski_brothers_studio , gdzie o zdrowiu psychicznym w śródziemnomorskim kontekście opowiadałam kilka miesięcy temu @goskaserafin

„Śmiech Afrodyty" pokazywałam Wam w relacjach

„Śmiech Afrodyty" pokazywałam Wam w relacjach już kilka tygodni temu, bo jego lektura trwa u mnie długo i z przygodami. Podczas wakacyjnego wyjazdu książka Petera Greena wpadła mi do głębokiej kałuży i zupełnie się rozpadła; musiałam zamówić w antykwariacie drugi egzemplarz, a potem długo czekałam na przesyłkę. Dziś z radością znów przeniosę się do Mityleny, gdzie wraz ze swą apodyktyczną matką i charyzmatyczną ciotką mieszka młoda Safona, tworząca pierwsze nieporadne wiersze. Powieść czyta się powoli; zamiast wartkiej akcji mamy tu raczej skupienie na wewnętrznych przeżyciach głównej bohaterki, ale także bardzo ciekawie przedstawione życie codzienne w Grecji 6 wieków przed Chrystusem. Więcej napiszę, gdy tylko skończę! 📖
Dajcie znać, co ciekawego śródziemnomorskiego wpadło ostatnio w Wasze czytelnicze ręce!

Słowo na czwartek. 🇬🇷

Słowo na czwartek. 🇬🇷

Jako żona Izraelczyka Nowy Rok mam w roku dwa raz

Jako żona Izraelczyka Nowy Rok mam w roku dwa razy. 😀 Bardzo cenię tę dodatkową możliwość rozpoczęcia wszystkiego od nowa, ale i wysłania odrobiny pozytywnej energii w świat. 💌 Z okazji święta obchodzonego przez mojego męża życzę wszystkiego dobrego i Wam!

Ganaty – temat nowego tekstu na stronie Lente (l

Ganaty – temat nowego tekstu na stronie Lente (link w bio) – to jedne z najważniejszych owoców w kulturze śródziemnomorskiej; są emblematem obfitości, płodności i pomyślności. Jednoczeście stanowią przepyszny dar natury, który dostarcza wielu witamin i pomaga naszemu organizmowi walczyć z wolnymi rodnikami.
⚓️
Czy wiesz, że pierwsze wzmianki o granatach pochodzą z mezopotamskich tabliczek z pismem klinowym, powstałych w połowie III tysiąclecia przed naszą erą? Z całą pewnością uprawiano je zresztą już dużo wcześniej. Ślady ziaren i skórki sprzed kilku tysięcy lat znaleziono w Egipcie, zaś cały zasuszony owoc odkryto w grobowcu Dżehuty, sługi egipskiej królowej Hatszepsut (ok. 1470 r. p.n.e.).
⚓️
Wiele wskazuje na to, że Ewa zerwała w raju granat, a nie jabłko; według niektórych granat przyznał też Parys Afrodycie w słynnym konkursie na najpiękniejszą boginię. Ziarnka granatu zjadła Kora-Persefona w podziemiach, którymi władał Hades. Granat malował Fra Angelico, Filippo Lippi i sam Sandro Botticelli, choć według mnie najpiękniej ukazał go nieznany nam z nazwiska rzymski malarz, który dekorował ściany willi cesarzowej Liwii w Prima Porta.
⚓️
Grecy do dziś wieszają owoc nad wejściem do domu lub rozbijają o próg pierwszego dnia stycznia, wierząc, że gest ten przyniesie im szczęście. Jest też granat obecny w życiu Izraelczyków – w Nowy Rok (Rosz HaSzana), który obchodzić będziemy już pojutrze, słychać będzie życzenia tylu błogosławieństw, ile ziarenek ma w środku granat.
⚓️
A czy Ty lubisz granaty? Uwaga: obowiązkowo ręka do góry, kto kocha sok z granatów wyciskany z owoców przez ulicznych śródziemnomorskich sprzedawców!🙂

Aleksandra Lipczak i "Lajla znaczy noc" w finale N

Aleksandra Lipczak i "Lajla znaczy noc" w finale Nagrody Literackiej Nike! Więcej o książce piszę niżej, a w naszym sklepie kupicie ją w zestawie z andaluzyjskim kubkiem Alhrambra. Jako wierna fanka trzymam mocno kciuki za Olę i serdecznie gratuluję!
⚓️
Dezorientacja to stan, w który Hiszpania wprawia z łatwością. Należałoby ją wręcz zwiedzać szlakiem konfuzji, tworzyć specjalne mapy, podążać trasami i szlakami podsycającymi niepewność, potęgującymi kognitywne zagubienie, umysłowy zamęt i nie do końca przyjemne łaskotanie gdzieś z tyłu mózgownicy – pisze Aleksandra Lipczak. Jej książka tę Hiszpanię, przede wszystkim Andaluzję, do jakiegoś stopnia objaśnia i tłumaczy. A przynajmniej pokazuje, gdzie tłumaczenia można by poszukać.
⚓️
Publikacja łącząca cechy napisanego ze swadą historycznego eseju i dynamicznego reportażu pokazuje burzliwą przeszłość regionu i to, jak dzisiaj obchodzi się on ze swoim dziedzictwem. Razem z autorką odbywamy więc i podróż w czasie, odkrywając muzułmańsko-arabskie korzenie regionu, i w hiszpańskiej przestrzeni: między Madrytem, próbującym zdefiniować jej tożsamość, i Andaluzją, najludniejszą hiszpańską wspólnotą autonomiczną, która się definicjom się wymyka. Przebiegamy korytarzami tajemniczej trzynastowiecznej Alhambry i obserwujemy współczesne łodzie uchodźców przybijające do brzegów Taryfy. Poznajemy fragment Europy, która w Afryce przegląda się jak próżna panna w lustrze – to z lubością, to z niepokojem, to z odrazą, za każdym razem jednakowo nie mogąc oderwać oczu.
⚓️
Lajla znaczy noc to książka rozpiętą między umownym Wschodem i Zachodem, zupełnie niczym Cieśnina Gibraltarska, która, jak zauważyła autorka, stanowi most i mur, wąziutki przesmyk i dziewięćsetmetrową przepaść w jednym. Czytając ją, sami szukać musimy odpowiedzi o granice władzy, miarę człowieczeństwa, możliwość pogodzenia interesów. I także przejrzeć się w lustrze – my z kolei tym andaluzyjskim – by spróbować zrozumieć, dokąd zmierza kontynent, który już wielu przed nami nazywało domem.

Na stronie "Lente" przeczytacie dzisiaj o symbolic

Na stronie "Lente" przeczytacie dzisiaj o symbolice granatu (link w bio); ja pochrupuję "granatowe" ciasteczka wykrojone foremką z naszego sklepu i razem z rodziną szykuję się do święta Rosz HaSzana. Przesyłam Wam tę dobrą energię nowego początku, którą już czujemy w powietrzu! 😘

Tomasz Skowronek pisze na stronie Lente o północ

Tomasz Skowronek pisze na stronie Lente o północnej Korsyce. Mimo że wyspa ta od ponad 200 lat stanowi część Francji, zachowała swoją wyjątkową kulturę i charakter. Dodatkowo ciągle żywe są tutaj tendencje niepodległościowe.
⚓️
W jakim języku mówią Korsykańczycy? 🇫🇷Czy ta francuska wyspa nie jest przypadkiem… włoska? 🇮🇹Czy lubią swojego krajana Napoleona Bonaparte? ⚜️Z czego robią piwo, dżemy i najlepsze wypieki? Sprawdź koniecznie. Link do tekstu zamieściłam w bio.
⚓️
Na zdjęciu: górska miejscowość Corte, przez jakiś czas stolica Korsyki, fot. @rerespondek

Dziś ostatni dzień konkursu instagramowego Lente

Dziś ostatni dzień konkursu instagramowego Lente! 📸Pokażcie nam swoje śródziemnomorskie wakacje – czy to na dalekim Południu, czy tu, w Polsce! Do wygrania są atrakcyjne nagrody! 🤩
⚓️
Do zdjęć dodajcie hasztag #WakacjeLente. Możecie też oznaczyć mój profil. Link do regulaminu konkursu znajdziecie w bio.🤓
⚓️
Na zdjęciu jestem ja i Roma – na zagonku z pomidorami. 🍅Choć ostatnie dni spędziłyśmy na Lubelszczyźnie, to było nam bardzo śródziemnomorsko, a włoską pastę zajadałyśmy z sosem z własnoręcznie zebranych warzyw. 😋

Na przełomie sierpnia i września zawsze cieszę

Na przełomie sierpnia i września zawsze cieszę się, że stworzyłam z moim mężem rodzinę dwukulturową i dwureligijną. Oczywiście łączy się to z szeregiem trudności, opiera na decyzjach często niełatwych, ale oznacza także jedną wspaniałą rzecz: podwójną dawkę świąt w ciągu roku! A że w kalendarzu żydowskim jest ich wyjątkowo dużo właśnie u progu jesieni, przed naszą gromadką wiele pięknych, radosnych i uroczystych dni. Kto wie, może nawet uda nam się pojechać w kolejną (po)wakacyjną podróż?
⚓️
Już w przyszłym tygodniu świętować będziemy Rosz haSzana, czyli Nowy Rok. Zaraz później przyjdzie czas na refleksyjne Jom Kipur, a potem moje ukochane Sukot, czyli Święto Namiotów, przypominające, że człowiek jest zawsze w drodze.
⚓️
Zdjęcie zrobiłam w lipcu, ale jest zupełnie wrześniowe w barwach. Ukazuje wiejski pejzaż Krety – powrót na nią byłby mi bardzo w smak tej jesieni…

Na stronie Lente Agnieszka Jasińska pisze teraz o

Na stronie Lente Agnieszka Jasińska pisze teraz o autobiografii jednej z najsłynniejszych chorwackich autorek. Vedrana Rudan zadebiutowała jako pisarka w dość późnym wieku 52 lat i odniosła oszałamiający sukces. Książka „Taniec wokół słońca” stanowi opis drogi, która do niego prowadziła.
⚓️
Dla mnie biografia Rudan to, po ukochanym „Brewiarzu śródziemnomorskim” Matvejevica, chyba dopiero drugie w życiu spotkanie z literaturą chorwacką. Czytujecie?🇭🇷

Dziś smutne wspomnienie. Według tradycji to 24 s

Dziś smutne wspomnienie. Według tradycji to 24 sierpnia 79 roku doszło do wybuchu Wezuwiusza, który doprowadził Pompeje i inne okoliczne miejscowości do tragicznego końca. Przez trzy dni śmiercionośny wulkan wyrzucał z siebie lawę, pył wulkaniczny i inne cząstki skalne, które przykryły starożytne miasta kilkumetrową warstwą. Z życiem pożegnało się kilkanaście tysięcy mieszkańców tych okolic.
⚓
Więcej o tragicznych wydarzeniach z 79 roku przeczytacie w tekstach Małgorzaty Członkowskiej-Naumiuk. Zajrzyjcie koniecznie do linku w opisie!
⚓
Pompeje odkryto w XVI wieku, a od połowy XVIII w. prowadzone są tutaj prace archeologiczne. Do dziś to miejsce zaskakuje naukowców, którzy dokopują się kolejnych tajemnic. Dla mnie spacer po mieście-muzeum z jednej strony był fascynujący, a z drugiej przerażający. Pokazał mi, że nawet najbardziej urodzajny i bogaty krajobraz może kryć w sobie ogromne niebezpieczeństwo.
⚓
Przypomniał o nieuchronności śmierci i o tym, że może się ona pojawić w najbardziej niespodziewanym momencie, podczas wykonywania najzwyczajniejszych, zupełnie niegroźnych czynności. Z jednej strony ta wizja zwala z nóg, z drugiej, jest doskonałą mobilizacją. Motywuje, by nie tracić czasu na rzeczy nieistotne, bo smutno byłoby umierać w obliczu zmarnowanego życia…
⚓Renia
#pompeje #pompei #neapol #napoli #naples #campania #wezuwiusz #vesuvio #italia #italy #italy🇮🇹 #historia #history #wspomnienia #memory #memories #igersnapoli #napolidavivere #napolipix #napoligram #napolinelcuore #napolinstagram #pompeii #pompeiitaly #pompeiiruins #pompeiruins #ancientworldhistory #historyfacts