kultura książki

Ziarno granatu. Mitologia według kobiet

Julia Wollner

W Ziarnie granatu, książce napisanej przez 12 polskich autorek, starożytne historie rodzą się na nowo. Przypominają, dlaczego grecki mit przez wieki stanowił kwintesencję literatury. Jest nią przecież tekst, który poddawać można niekończącym się interpretacjom.

Wbrew temu, co, jak widzę, piszą pierwsi recenzenci książki wydanej przez Agorę, granat nie stanowi jedynie symbolu zaświatów. Nie odnosi się tylko do tekstu, które pięknie otwiera ten zbiór kobiecych opowieści, a który autorka, Elżbieta Cherezińska, poświęciła Demeter i Korze-Persefonie. Notabene, to właśnie pierwszy rozdział jest dla mnie jednym z najmocniejszych punktów tej publikacji. Zachwyca plastycznością i klasycznym pięknem języka, a także bliskim mi przekonaniem, że greckich mitów, by porywały, nie trzeba – choć można! – ubierać w nowoczesne czy awangardowe szaty, jak robi to, też zresztą bardzo sprawnie, Joanna Rudniańska w swoim rozdziale o Jokaście.

W kulturze śródziemnomorskiej granat to emblemat obfitości i płodności, a ze względu na swoją strukturę występuje często jako symbol jedności wszechświata. Wszystkie te elementy kojarzą mi się z kobietami – autorkami i czytelniczkami wydanej przez Agorę książki. Silne, twórcze, dające życie, przez wieki spychane byłyśmy na margines świata rządzonego przez mężczyzn. Dziś coraz częściej wychodzimy na ulicę, by, zjednoczone, dać głos naszej frustracji, ale i siostrzeństwu. Trudniej chyba o wybór bardziej wymownego i trafnego tytułu dla kobiecej reinterpretacji mitów, które, choć tak często traktujące o nas, przez wieki objaśniali nam mężczyźni.

Książkę Ziarno granatu. Mitologia według kobiet kupisz w sklepie Lente (tutaj)
Książkę Ziarno granatu. Mitologia według kobiet kupisz w sklepie Lente (tutaj)


Ziarno granatu
przemówić może do różnych wrażliwości, do odbiorców o rozmaitych preferencjach. To lektura ciekawa, oryginalna, często zaskakująca: zmianą optyki, wprowadzeniem niekonwencjonalnych elementów.  Jak na mitologię przystało, zapraszająca do wielorakich interpretacji. Znajdziemy tu opowiadania bliskie wersjom znanym nam ze szkoły; znajdziemy też trawestacje, nad którymi trzeba będzie zatrzymać się dłużej, by zrozumieć analogie, pojąć odniesienia. Zobaczyć mit we współczesnej codzienności.

Granat spożyty przez Korę w Hadesie przypominał Grekom, że pory roku zmieniają się nieuchronnie. Czas płynie, a po zimie zawsze przychodzi wiosna. Mitologia według kobiet podobnie – przypomina, że po epoce patriarchatu na ziemi rozpoczyna się nowa epoka. Niczym zielony owoc wciąż jest niedojrzała i niegotowa, ale już wzbiera sokiem, już zawiązuje się w niej słodki miąższ.

Taka, jak świat światem, jest przecież kolej rzeczy.

 

Katarzyna Boni, Elżbieta Cherezińska, Julia Fiedorczuk, Agnieszka Jelonek, Renata Lis, Weronika Murek, Grażyna Plebanek, Joanna Rudniańska, Barbara Sadurska, Dominika Słowik, Aleksandra Zbroja, Aleksandra Zielińska, Ziarno granatu. Mitologia według kobiet, Agora, Warszawa 2022
Wstęp napisała Zyta Rudzka
Zilustrowała: Iza Dudzik