Sprawdzone adresy: Wieża Sztuk – Naksos, Cyklady, Grecja

Jeśli jesteś zawitasz tego lato na Naksos, a świątynia Demeter i porzucone w starożytnych kamieniołomach rzeźby kurosów zaspokoiły twoją potrzebę oglądania zabytków, poszukaj schowanej skromnie wśród pól Wieży Bazeosa.

Nie jest to główny punkt zwiedzania Naksos. W Grecji przy drogach jest więcej oznaczeń kierujących do pobliskich zabytków niż zwykłych znaków drogowych, a skromna kamienna wieża z XVII wieku na pierwszy rzut oka nie zachęca do wizyty. Jednak odbywający się tu Festiwal Naxos reklamuje się w Chorze, głównej miejscowości wyspy, wymalowanymi tu i ówdzie wizerunkami oczu. Po jakimś czasie wszędzie widzi się już tylko oczy, więc nawet mało zorientowany turysta ma szansę poczuć się zaintrygowanym, dopytać i znaleźć tę małą oazę współczesnej sztuki w starej obronnej budowli.

Nieliczne, wąskie okna wieży mrugają tymi samymi oczyma, które zwracają uwagę w Chorze. Wewnątrz kamienny labirynt stromych schodków, korytarzy i izb – szerszych i tych całkiem maleńkich – gości wystawę prac artystów pochodzących z Grecji (Dimitris Dimitriadis, Klaus Pfeiffer), Islandii (Kristjana Samper, Mireya Samper), Japonii (Hiroshi Egami) i Litwy (Diana Radaviciute, Saulius Valius). Zebrano je pod wspólnym hasłem New Mythologies. Twórcy przez dwa tygodnie mieszkali na wyspie, szukając inspiracji, a następnie, wyłącznie z materiałów na niej znalezionych, stworzyli dzieła w linii nowych mitologicznych ścieżek, nie stroniąc też jednak od form takich jak wideo.

Z pewnością znawcy sztuki mogliby dokonać tu głębszej interpretacji, ale do mnie jako amatorki przemówiło połączenie lokalnych materiałów, uniwersalnych, choć w swoim źródle greckich, idei – mamy tu mit o lataniu czy mit artysty – z nowymi środkami wyrazu i historycznymi wnętrzami. Artyści wyszli jednak także poza nie: w jednej z izb stoi teleskop nakierowany na element ekspozycji znajdujący się na zewnątrz, w innej ażurowe skrzydło podwieszone pod drewnianym sufitem wydaje się gotowe wylecieć za otwarte okna wieży. Ciepłe faktury i kolory kamienia kontrastują chłodem wydruków i echem instalacji wideo.

Co ciekawe, celowo wybrano twórców z krajów na swój sposób peryferyjnych, aby przełamać mit wielkich miast jako artystycznych centrów, a także pokazać, że wszędzie jest miejsce dla sztuki, która popycha nas do poszukiwań. Lokalizacja Wieży Bazeosa na wyspie, dwanaście kilometrów od portu, przy niemal nieistniejących oznaczeniach, podkreśla owo przesłanie wystawy. Jednocześnie wydaje się ona wystarczająco dostępna, aby dotrzeć z ideą do swoich odbiorców. Ekspozycja jest bowiem częścią Festiwalu odbywającego się co roku na Wieży Bazeosa już od piętnastu lat i obejmującego taniec, muzykę, teatr, film, a także wykłady, seminaria i warsztaty. W tym roku trwa on od 18 czerwca do 25 września, więc jeszcze w te wakacje w ciepłe wieczory można cieszyć się koncertami greckich artystów oraz pokazami filmów francuskich i oper Mozarta i Debussy’ego przybyłych gościnnie z festiwalu w Aix-en-Provence. Na początku września przewidziane są kilkudniowe warsztaty dramatoterapii z wykorzystaniem elementów komedii dell’arte. Wszystko w tej niepozornej budowli, jakich wiele w tym rejonie, wzniesionej kilkaset lat temu zapewne dla ochrony przez korsarzami, a potem służącej za monastyr.

Całego przedsięwzięcia pogratulować należy pomysłodawcy i kuratorowi, którym jest Marios Vazaios, ostatni dziedzic wieży, wywodzący się z wenecko-triesteńskiego rodu Basseggio (Basegio/Bazeos/Vazeos). Rodzina w XIX wieku zakupiła budowlę od świeżo utworzonego państwa greckiego, nawiązując tym samym do tradycji weneckiej obecności na wyspach greckich. Przez dłuższy czas korzystała z niej, przechowując wewnątrz zapasy zboża. W XXI wieku, w porozumieniu z muzeum Benaki w Atenach i innymi międzynarodowymi instytucjami, właściciel znalazł dla tego oddalonego od świata miejsca nowe, inspirujące przeznaczenie, a przestrzeni ekspozycyjnej towarzyszy mała księgarnia (z wąskim, ale świetnym wyborem książek głównie o tematyce artystycznej) oraz kącik z kawą, której można napić się na dziedzińcu pod gałęziami oliwki.

Bazeos Tower/ Pyrgos Bazaiou

Naxos Festival/ Festival Naksou 2016

18.06 – 25.09.2016, otwarte codziennie 10:00 – 17:00

www.bazeostower.gr