Giuseppe Tomasi di Lampedusa zbudował Lamparta, bazując na rodzinnych wspomnieniach, ale nadał mu intelektualny kształt bliski duchem W poszukiwaniu straconego czasu Prousta. Pamięć jest tu drogą do zrozumienia i uspokojenia tęsknoty. Lampart to coś więcej, niż historyczny fresk z romansem i wojną domową w tle. To metafizyczne rozważania o czasie, o kole życia i śmierci, o przemijaniu i trwaniu, o przemianach i stagnacji. Książka jest jednocześnie dekadencka i zmysłowa. Ma kunsztowną budowę (osiem rozdziałów – symbolicznych obrazów połączonych nadrzędną ideą i osobami bohaterów) i została napisana soczystym, sugestywnym językiem.
Przeszłość, przyszłość, teraźniejszość. Spojrzenie do tyłu, gdy jutro przecieka nam przez palce.
Czy wierzymy w znaki, czy nie, świat pełen jest zbiegów okoliczności, niespodzianek i pięknej równoczesności, która sprawia, że każdy z nas, w swej nieskończonej przecież samotności, nagle czuje się samotny trochę mniej. Rzym przypomina Owidiuszowe Metamorfozy dokładnie wtedy, kiedy zwróciliśmy się ku nim i my.
