artykuły kultura książki

Yuval Noah Harari, Homo deus. Krótka historia jutra

Julia Wollner

Harari prześwietla człowieka, przenika na wskroś. Zna na wyrywki jego przeszłość, rozszyfrowuje i opisuje przyszłość. Przede wszystkim jednak każe zastanowić się nad teraźniejszością. Okazuje się bowiem, że, czynnie w niej uczestnicząc, nie znamy jej wcale tak dobrze, jak mogłoby się wydawać.

Harari (ur. 1976) jest profesorem na wydziale historii Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie; doktoryzował się w Oksfordzie w Wielkiej Brytanii. Szerszej publiczności dał się poznać w roku 2014, kiedy w języku angielskim ukazała się jego książka Sapiens. Od zwierząt do bogów, wydana 3 lata wcześniej po hebrajsku i ciesząca się w Izraelu niezwykłym powodzeniem. Zaraz później dokonano przekładów tekstu na kolejnych kilkadziesiąt języków, a Harari, poza zdobyciem uznania środowiska akademickiego, wzbudzał także coraz większe emocje wśród internautów, publikując klipy wideo, prowadząc kurs online poświęcony historii ludzkości i zachwycając milionową publiczność wykładów TED.

Dziś na polskim rynku, dzięki Wydawnictwu Literackiemu, dostępne są wszystkie trzy publikacje popularnonaukowe, które wyszły dotąd spod pióra izraelskiego myśliciela. Poza bestsellerowym Sapiens ukazał się także najnowszy tytuł: 21 lekcji na XXI wiek oraz Homo deus. Krótka historia jutra, okrzyknięta przez magazyn “Time” jedną z najlepszych książek non-fiction ubiegłego roku. Recenzje pełne superlatyw nie dziwią zupełnie – mamy tu bowiem do czynienia z książką, w której dyskurs popularnonaukowy doprowadzono do perfekcji. W sposób porywający i niezwykle inteligentny, ale bez nadmiernej ilości specjalistycznego żargonu, autor analizuje najnowsze osiągnięcia nauki i technologii, raz po raz nawiązując do swoich wcześniejszych analiz historii ludzkości. Wnikliwie przygląda się zarówno przeszłości, chwili obecnej, jak i kierunkowi, w którym zmierzamy. W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci, twierdzi Harari, udało nam się poskromić, a przynajmniej dość mocno okiełznać trzy zmory ludzkości: głód, zarazę i wojnę. Skoro tak wiele już osiągnęliśmy – pisze – to teraz prawdopodobnie zechcemy sięgnąć po szczęście, boskość i nieśmiertelność. Nawet, jeśli miałoby to oznaczać faktyczny koniec naszego gatunku. Dzieląc się swymi refleksjami na temat tego, jak miałoby to nastąpić, izraelski autor prowadzi bogatą, wielowątkową narrację, obejmującą zagadnienia od sensu życia po kwestie ekonomiczne, od ekologii i losu zwierząt hodowlanych po elektryczność, genetykę i radykalny islam (tytuł jednego z podrozdziałów). Materiał do przemyśleń, jaki tym samym nam serwuje, wystarczy na długie tygodnie rozważań i dyskusji; otwiera oczy na sprawy, o których istnieniu nie mieliśmy wcześniej bladego pojęcia, choć dzieją się tuż obok nas. Dla mnie Homo deus jest przy tym publikacją, która, pod wieloma względami, stanowi doskonały wyraz izraelskiego sposobu pojmowania świata: laickiego, a wręcz antyreligijnego; postępowego, nowoczesnego, racjonalnego i pragmatycznego, a jednocześnie potrafiącego zachwycić nagłymi zwrotami ku emocjom, intuicji i wszystkiemu temu, czego nawet homo deus wytłumaczyć nie zdoła. Także z tego powodu musicie ją przeczytać.

Yuval Noah Harari, Homo deus. Krótka historia jutra, tłumaczył Michał Romanek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018


UWAGA!

Dzięki uprzejmości Wydawnictwa Literackiego, mam dla Was komplet książek Harariego opublikowanych w języku polskim. Aby dać sobie szansę na zostanie jego posiadaczem, weź udział w konkursie, umieszczając pod niniejszą recenzją rozwinięcie myśli: Człowiek to dla mnie… Książki powędrują do autora najciekawszej wypowiedzi. Szczegółowy regulamin zabawy dostępny jest tutaj: Regulamin konkursu Homo deus