Karnawał w Rijece
Agnieszka JasińskaJednym ze znaków firmowych Rijeki, trzeciego największego miasta w Chorwacji, jest karnawał. Na przełomie stycznia i lutego w mieście odbywają się liczne imprezy kulturalne i sportowe, wystawy, koncerty, bale i zabawy dla dzieci, wybory króla karnawału, wreszcie spektakularne pochody. "The Sunday Times" wybrał przed laty karnawał w Rijece jednym z 24 najbardziej atrakcyjnych wydarzeń na świecie.
Absolwentka studiów magisterskich na romanistyce i doktor nauk humanistycznych w Instytucie Filologii Polskiej przy Uniwersytecie Pedagogicznym. Językoznawczyni i metodyk języka polskiego jako obcego, miłośniczka historii języka, pożeraczka literatury non fiction. Po latach eksplorowania kultur romańskich wykonała gwałtowny zwrot ku Bałkanom, gdzie od kilku lat najchętniej spędza wolne chwile. Nieustannie porównuje języki i kultury, próbując dowieść, że więcej nas łączy niż dzieli. Zaprasza na stronę polskiikropka.pl.
Historia karnawału w Rijece zaczyna się w czasach starożytnych. Mieszkańcy terenów, na których usytuowane jest dzisiejsze miasto, zwykli tańczyć i bawić się na ulicach i placach. Co ciekawe, już wtedy imprezy uliczne odbywały się w karnawałowych maskach.
Tradycja noszenia masek wywodzi się z czasów pogańskich: grde maske, czyli straszne maski miały odciągać złe moce i towarzyszyć w beztroskich pląsach. W XV wieku włodarze miasta zakazali noszenia masek podczas karnawału. Każdy, kto chował się za maską, mógł zostać ukarany dotkliwą karą finansową. Zakrywanie twarzy było potępiane przede wszystkim przez Kościół. Z jednej strony uważano, że jest to pogański zwyczaj i nie należy go praktykować, z drugiej zaś podejrzewano, że bawiący się chowają się za maską, żeby móc bezkarnie korzystać z wszelkich uciech, jakie oferuje karnawał. Mieszkańcy Rijeki niewiele robili sobie z zakazu, a tradycja noszenia masek przetrwała. W XVII wieku podjęto jeszcze jedną odnotowaną w kronikach próbę wprowadzenia zakazu masek. Miejscowi biskupi usiłowali przekonać rijeczan, że to akt diabelski; wydali nawet w tej sprawie stosowny dekret. Niewiele to pomogło, maski przetrwały do dziś.
Rozkwit karnawału nastąpił w XIX wieku. Impreza stała się jeszcze bardziej kolorowa i bogata. Towarzyszyło jej także nowe wydarzenie – “Święto kwiatów”. Do miasta przyjeżdżały liczne znakomitości z całej Europy oraz ze Stanów Zjednoczonych. Sam burmistrz Nowego Jorku Fiorello La Guardia poświęcił karnawałowi w Rijece stosowny wpis w swoich wspomnieniach.
Rijecki karnawał zamiera w pierwszej połowie XX wieku; jest praktycznie niewidoczny w czasie wojen światowych i w okresie komunizmu. Odradza się w 1982 roku i od tamtej pory z roku na rok jest coraz bardziej spektakularny. Pojedyncze grupy przebierańców przechodzące przez miasto przekształciły się dziś w ogromne tłumy – w latach ’90. było ich już kilka tysięcy, zaś widzów liczono w setkach tysięcy.
W 2020 miasto pełni rolę Europejskiej Stolicy Kultury, dlatego też w nadchodzących dniach i miesiącach można spodziewać się wyjątkowej oferty karnawałowej i pokarnawałowej.
Źródła:
rijecki-karneval.hr
www.novilist.hr
