Rzym śladami Ennia Morricone (cz. III)
Julia WollnerRodzinny dom na Zatybrzu, mieszkanie przy Placu Weneckim, nowa przystań w dzielnicy EUR. Oto trzy najważniejsze rzymskie adresy Ennia Morricone, które stają się punktem wyjścia dla niecodziennych przechadzek po Wiecznym Mieście. Zapraszamy na spacer śladami wybitnego kompozytora!
(redaktorka naczelna "Lente") Miłośniczka antycznego Rzymu, zapachu neroli i dramatów Pirandella, z drugim domem w Andaluzji. Od kilkunastu lat zajmuje się popularyzacją kultury śródziemnomorskiej. Jest doktorką italianistyki, żoną Izraelczyka, kawoszką i niedoszłą archeolożką. www.julia-wollner.com
W dniu 14 października odbędzie się w Łodzi koncert Ennia Morricone. Z tej okazji na antenie radia RMF Classic, w ramach cyklicznej audycji poświęconej wybitnemu kompozytorowi, opowiadam o tych zakątkach Rzymu, które są muzykowi najbliższe. Poniżej dostępny jest zapis tekstowy moich opowieści.
W cieniu kwadratowego Koloseum
Maestro, choć zachował swoje ukochane lokum przy Placu Weneckim, dziś mieszka wraz z żoną w dzielnicy EUR. Jest to także adres jego syna i wielu osób ważnych dla jego biografii: i tak na przykład, przy via Birmania w tej samej okolicy mieszkał Sergio Leone, a dziś jego syn Andrea. Sąsiadami kompozytora są lub byli także liczni piłkarze jego ukochanej drużyny Roma, w tym Francesco Totti, który miał apartament na osiedlu Torrino.
Przypomnijmy, że nazwa EUR stanowi skrót od Esposizione Universale di Roma – jest to założenie urbanistyczne w południowo-zachodnim Rzymie, w latach ’30 ubiegłego wieku wybrane przez Mussoliniego na miejsce wystawy światowej. Dziś mieści się tu centrum biznesowe włoskiej stolicy.
Jednym z najsłynniejszych budynków Eur, na który bez wątpienia często pada wzrok Maestra, jest Palazzo della Civiltà Italiana (Pałac Kultury Włoskiej, Palazzo della Civiltà del Lavoro) – doskonały przykład monumentalnej architektury modernistycznej przełomu lat ’30 i ’40. Znany jest on także jako Kwadratowe Koloseum (Colosseo Quadrato) – ze względu na widoczne inspiracje architekturą starożytną. Pokazywano go w wielu filmach; wykorzystywany jest też jako przestrzeń, w której organizuje się prestiżowe gale i przyjęcia. Prześledziwszy rzymską kronikę towarzyską, dowiemy się, że nierzadko spotkamy na nich właśnie maestra Morricone.
Relaks pod pinią
Kompozytor podkreśla w wywiadach, że nieczęsto jeździ na prawdziwe wakacje, rozumiane jako wycieczka do innego kraju w celu wypoczynkowym. Przyznaje jednak, że w ostatnich latach chętnie organizuje z żoną kilkudniowe wypady nad rzymskie morze. Z dzielnicy EUR jest tam szczególnie blisko – kierując się dalej na południe od miasta, dojeżdżamy bowiem do Ostii nad Morzem Tyrreńskim. To ulubiona plażowa okolica rzymian, dla Morricone ważna także z innego powodu – to tutaj zginął przecież Pier Paolo Pasolini, zamordowany pewnej listopadowej nocy 1975 roku. Wielki włoski reżyser był bliskim współpracownikiem kompozytora, który napisał muzykę do wielu jego filmów, w tym do Salò, czyli 120 dni Sodomy oraz do Teorematu.
Warto wiedzieć, że Ostia pełniła przez wieki rolę głównego portu Rzymu. Ja lubię porównywać ją do dzisiejszego Fiumicino – to właśnie jej mury widzieli w pierwszej kolejności przybywający do stolicy imperium, tak jak dziś wita nas lotnisko Leonarda da Vinci. Przez lata muł nanoszony przez Tyber sprawił jednak, że dziś Ostia antyczna znajduje się ok. 5 km od morza. Oglądać możemy tutaj rozliczne świątynie, teatr, łaźnie, sklepy, budynki mieszkalne – słynne insulae, czyli domy czynszowe. Całą okolicę porastają drzewa piniowe, a z nasion szyszek można ubić sobie na kamieniu pyszną podstawę do pesto. A skoro o jedzeniu mowa, dodajmy jeszcze, że najlepsze na świecie spaghetti alle vonghole, czyli spaghetti z małżami, podawane są w nadmorskiej restauracji przy siódmym wejściu na miejscową plażę, zaraz za Castel Porziano (między Ostią a Torvaianica).
Witamy w westernie
Trudno jest mówić o filmie, w tym także o muzyce filmowej, bez wspominania o Cinecittà – największym studiu filmowym we Włoszech, znajdującym się na przedmieściach Rzymu. Powstało ono w 1937 roku; zajmuje przeszło 40 hektarów. Na terenie tego prawdziwego filmowego miasteczka znajdują się m.in. 22 hale zdjęciowe, w tym największa w Europie hala do nagrywania z dźwiękiem na potrzeby telewizji; 280 studiów produkcyjnych i garderób, 82 warsztatów, gdzie produkuje się rekwizyty, wreszcie 7 hal dźwiękowych. W latach ’60 kręcono tu spaghetti-westerny Sergia Leone, do których nasz Maestro pisał muzykę. Dziś można zwiedzać niektóre plany filmowe, w tym jeden, który polecam Wam szczególnie – Rzym (serial HBO).
W roku 2014 otwarto pod Rzymem, w miejscowości Castel Romano, Cinecittà World, wzorowany na wielkich amerykańskich parkach rozrywki, wzniesiony w miejscu, gdzie znajdowały się studia filmowe Dina de Laurentiisa, zwane Dinocittà. Projekt parku kosztował podobno ponad 500 milionów euro. Jedną z głównych atrakcji tego miejsca ma być część nazwana “Ennio’s Creek”, dedykowana Enniemu Morricone i inspirowana ścieżkami dźwiękowymi do westernów Leone. Podobnie jak i inne obszary tematyczne parku, także ten został zaprojektowany do podejmowania gości w „podróż” do granicy między rzeczywistością a fikcją. Każdy może tu podjąć się zagrania jakiejś roli, reżyserowania czy też zapewnienia odpowiedniego oświetlenia na planie. Tym zresztą, przynajmniej w założeniu, włoski park różni się od amerykańskich – ma pobudzać wyobraźnię, a nie oferować “wejście” w film.
Oprócz filmowych dekoracji znajdziemy tu także rozrywki typowe dla każdego lunaparku, w tym największy we Włoszech roller coaster. Bilet wstępu dla osoby dorosłej kosztuje 29 euro.
Ciąg dalszy artykułu dostępny jest tutaj: Rzym śladami Ennia Morricone (cz.IV).
