Duch miejsca. Genius Loci w kulturze europejskiej: Kampania i Neapol

Szkice komparatystyczne opublikowane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego będą ciekawą lekturą dla tych, którzy pragną poznawać Italię w szerszym kontekście. Spora ich część, zgodnie z tytułem, traktuje o Neapolu, widzianym oczami poetów – Słowackiego czy Leopardiego. Najciekawsze w tej książce wydają się jednak rozdziały poświęcone wątkom topozoficznym: pejzażowi kulturowemu, miejscom symbolicznym. Interesujące są obserwacje na temat ojczyzny i małej ojczyzny, na temat wypędzenia i tożsamości. Warto pomyśleć nad pytaniem, które postawione jest przez Zbigniewa Kadłubka w rozdziale Gwardia przyboczna życia: czy tożsamości bliżej do łacińskiej identitas czy do łacińskiej circunstancia? Czy określamy ją sami, czy też robi to przestrzeń, miejsce dookoła nas? Czym wreszcie jest duch miejsca? Aniołem stróżem? Sumą widoków? Streszczeniem kultury?

Odpowiedzi warto poszukać, czytając. Najpierw jednak trzeba założyć, że genius loci musi w jakiejś mierze pozostać sekretem (…) chociaż nie tajnie zakodowanym szyfrem konspiracji, lecz takim, który nawet zdradzając swe tajemnice, wciąż skrywa sam siebie w fakcie ujawnienia.

Genius loci w kulturze europejskiej: Kampania i Neapol, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007

_____________________________________________________
Zdjęcie główne: Johan Christian Dahl, The Bay of Naples with Vesuvius